مالیات در ایران به شیوه خوداظهاری محاسبه میشود. افراد حقیقی و حقوقی موظف به اعلام درآمد خود بدون دخالت ممیزان و کارشناسان اداره مالیات هستند. این اعلام درآمد از طریق تکمیل اظهارنامه مالیاتی یا فرم خوداظهاری انجام میشود. به عنوان مثال، هنگام ثبتنام در سامانه خدمات الکترونیکی امور مالیاتی، باید مجموع درآمدها، هزینهها، استهلاک، حقوق کارکنان و دیگر موارد مشابه محاسبه شود.
سپس بعد از کسر معافیتهای مالیاتی، مبلغ نهایی ارزیابی میشود. پس از این مرحله، کارشناسان مالیاتی تمامی اسناد را بررسی میکنند و اگر مشکلی در آنها وجود نداشته باشد، مبلغ محاسبهشده را از شما دریافت میکنند. اما در صورتی که مدارک در مهلت مقرر به دست آنها نرسد یا تخلفی در مدارک مشاهده شود، ممیز اداره مالیات به صورت دقیق تر موضوع را بررسی میکند و مبلغ نهایی پرداختی را تعیین میکند.
خود اظهاری مالیاتی چیست؟
مالیات در ایران به شیوه خوداظهاری محاسبه میشود. افراد حقیقی و حقوقی موظف به اعلام درآمد خود بدون دخالت ممیزان و کارشناسان اداره مالیات هستند. این اعلام درآمد از طریق تکمیل اظهارنامه مالیاتی یا فرم خوداظهاری انجام میشود. به عنوان مثال، هنگام ثبتنام در سامانه خدمات الکترونیکی امور مالیاتی، باید مجموع درآمدها، هزینهها، استهلاک، حقوق کارکنان و دیگر موارد مشابه محاسبه شود.
سپس بعد از کسر معافیتهای مالیاتی، مبلغ نهایی ارزیابی میشود. پس از این مرحله، کارشناسان مالیاتی تمامی اسناد را بررسی میکنند و اگر مشکلی در آنها وجود نداشته باشد، مبلغ محاسبهشده را از شما دریافت میکنند. اما در صورتی که مدارک در مهلت مقرر به دست آنها نرسد یا تخلفی در مدارک مشاهده شود، ممیز اداره مالیات به صورت دقیقتر موضوع را بررسی میکند و مبلغ نهایی پرداختی را تعیین میکند.
به عبارت دیگر، در خوداظهاری مالیاتی، مودیان اطلاعات مالی خود را به صورت شفاف و بدون هیچ گونه شک و شبههای به سازمان امور مالیاتی اعلام میکنند. این روش بر اعتماد به افراد بنا شده و مودیان مسئولیت اعلام صحیح درآمد و پرداخت مالیات خود را دارند.
مراحل انجام خوداظهاری مالیاتی
برای تکمیل فرم خوداظهاری مالیاتی، شما باید مراحل زیر را طی کنید:
۱. مراجعه به وبسایت سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس اینترنتی intamedia.ir و ورود به بخش اظهارنامه الکترونیک.
۲. انتخاب یکی از گزینههای موجود: اظهارنامه اشخاص حقیقی، اظهارنامه اشخاص حقوقی، اظهارنامه اجاره ملک، اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل خودرو، یا اظهارنامه ارزش افزوده.
۳. انجام پیشثبتنام با وارد کردن کد ملی و شماره تلفن همراه.
۴. تکمیل جداول اطلاعاتی توسط افراد حقیقی و پُر کردن جداول مالی و ترازنامه برای افراد حقوقی.
۵. ثبتنام الکترونیکی تا پایان مهلت مشخص شده برای خوداظهاری مالیاتی و ارسال مدارک.
۶. تایید و صحتسنجی اطلاعات اظهار شده توسط کارشناسان سازمان امور مالیاتی.
۷. دریافت قبض الکترونیکی مالیات و پرداخت آن به صورت آنلاین.
آخرین مهلت ارسال خوداظهاری الکترونیکی
ارسال آنلاین اظهارنامه مالیاتی به عنوان یک رویه قانونی در نظر گرفته میشود و دیگر نیازی به ارسال نسخه چاپی به سازمان امور مالیاتی کشور نیست. به همین دلیل، تمام افراد حقیقی که مشمول مالیات هستند باید تا تاریخ پایان مهلت ثبت خوداظهاری مالیاتی خود، که بر اساس قوانین به آن تعیین شده است، مراحل انجام آن را به پایان برسانند.
همچنین، سال مالیاتی شرکتها در اساسنامه آنها مشخص میشود، اما باید توجه داشت که افراد حقوقی که سال مالیاتی آنها تا پایان اسفندماه به پایان میرسد، باید تا آخر شهریور ماه اقدام به ارسال آنلاین اظهارنامه مالیاتی نمایند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اظهارنامه مالیاتی، اینجا کلیک کنید. لازم به ذکر است که در صورت عدم اقدام به ثبت قانونی اظهارنامه مالیاتی توسط مودیان در مهلت مقرر، جریمههای قانونی انتظاری برای آنها وجود دارد.
نحوه نوشتن فرم خود اظهاری مالیاتی
از آنرو که مراحل ثبت خوداظهاری مالیاتی نیاز به نام کاربری و رمز عبور در سامانه سازمان مالیاتی دارد، حتماً این اطلاعات را در مکانی امن یادداشت نمایید تا به آنها به راحتی دسترسی داشته باشید. اظهارنامه اشخاص حقیقی در دو قالب انفرادی و مشارکتی قابل ارائه است و بسته به وضعیت واحد کسب و کار، باید یکی از آنها انتخاب شود. اطلاعاتی که در این سامانه وارد میشوند، قابل ویرایش نمیباشند. بنابراین، پیش از نهایی کردن اطلاعات عملکردی افراد حقوقی، توصیه میشود که آنها را دقیقاً بررسی نمایید.
نکته مهم دیگر این است که تنظیم تنها یک اظهارنامه برای واحدهای مشارکتی کافی است و نیازی به تفکیک شرکا وجود ندارد. همچنین، مطابق با ماده ۱۰۱ قانون مالیاتهای مستقیم، ارسال اظهارنامههای الکترونیکی مشمول معافیتهای بیشتر خواهند بود و باید این امر را در اولویت خود قرار دهید. در صورت مواجهه با پیغام خطا، میتوانید با ثبت وکالتنامه مالیاتی در دفاتر اسناد رسمی و بررسی اعتبار تاریخ گواهی الکترونیکی آن، از صحت اطلاعات اطمینان حاصل کنید.
جریمه عدم ارسال خوداظهاری الکترونیکی
در صورت عدم ارائه خوداظهاری مالیاتی، شخص حقیقی یا حقوقی مشمول مالیات بر اساس ارزش افزوده (علیالرأس) خواهند بود. به عبارت دیگر، ممیزان مالیاتی درآمد مودی را شناسایی و مبلغ مالیات معین می کنند. همچنین، مودی موظف به پرداخت ۳۰ درصد اضافی مالیات خواهد بود که این مبلغ قابلیت معافیت ندارد.
چه کسانی باید خوداظهاری مالیاتی پر کنند؟
با توجه به قانون مالیاتهای مستقیم، همه افراد حقیقی و حقوقی که در ایران درآمد کسب میکنند و معافیت مالیاتی ندارند، موظف به تکمیل و ارسال فرم خوداظهاری مالیاتی به سازمان امور مالیاتی هستند. این مقررات شامل شهروندان ایرانی که در داخل یا خارج از کشور زندگی میکنند و در ایران درآمدزایی دارند، و همچنین اشخاص غیرایرانی که در ایران درآمد کسب میکنند، نیز میشود. برای ارسال فرم خوداظهاری مالیاتی، میتوانند از سامانه الکترونیکی سازمان امور مالیاتی استفاده نمایند.
مطالب مرتبط: اتوماسیون اداری چیست؟